Go to the page content

Bel Çevresi Ölçümüz Bize Ne Anlatıyor?

5 dk. okuma

Bel çevresi ölçümü özellikle abdominal obeziteyi tespit etmek ve kardiyovasküler hastalık riskini belirlemek için faydalıdır. Bel çevresi değerinin yükselmesi diyabet, hipertansiyon ve koroner kalp hastalığı gibi ciddi hastalık risklerinin yükselmesi ile ilişkilidir.1-3 Fazla yağ karın bölgesinde biriktiğinde, kalp hastalığı ve tip 2 diyabet riski, yağın kalça ve uyluklarda birikmesine kıyasla daha yüksektir.4

Bel çevresi ölçümü karın bölgesinde ne kadar yağ depolandığının görülmesi için faydalıdır. Yaş, cinsiyet ve kas kütlesi gibi faktörlerden etkilenmemektedir.1-3

Bel Çevresi Ölçümüz Bize Ne Anlatıyor?

Bel çevresi ölçümü nasıl yapılmalıdır?

Bel çevresi ölçümü, bir mezura yardımıyla, kalça kemiğinin üst kısmı ve kaburgaların alt kısmından, normal bir şekilde nefes alıp verilerek yapılır. Mezura bu noktaların ortasına, göbek deliğinin hizasına yere paralel olarak yerleştirilir ve bir parmak içine sokulabilecek kadar gevşek bir şekilde bele sarılır. Kişi nefes verdiği sırada ölçüm yapılır.5,6

Bel çevresi yağlanması neden önemlidir ve obezite ile nasıl bir ilişkisi vardır?

Vücudumuzda iki çeşit yağ doku bulunmaktadır.

Derialtı yağ: Yetişkinlerde derialtı yağ dokusu tüm vücut yağının yaklaşık %85-90'ını oluşturur ve derinin hemen altında yer alır.4,7,8

Viseral yağ: Bel çevresi ölçüsünün artmasıyla kendini gösteren bu yağ7 vücudun daha derinlerinde yer alır ve mide, karaciğer ve bağırsaklar gibi iç organları çevreler. Sağlıklı yetişkinlerde genellikle vücuttaki tüm yağın %10’unu oluşturur.6

Güncel araştırmalar bu yağ dokularının hormonlar ve vücut için yararlı veya zararlı moleküller salgıladığını ortaya koymuştur.4

  • Deri altı yağları daha yüksek oranda faydalı moleküller üretirken, viseral yağlar daha yüksek oranda potansiyel olarak zararlı sağlık etkileri olan moleküller üretmektedir.4
  • Viseral yağ, kalp hastalığı ve diğer kronik durumlar için bir risk faktörü olan sitokin adı verilen proteinleri daha fazla üretmektedir.4
  • Viseral yağ dokuları kan damarlarının daralmasına ve tansiyonun yükselmesine neden olan bir protein olan anjiyotensin için öncü moleküller üretirler.4

Özetle viseral yağ oranının artması, derialtı yağlarına göre sağlık açısından daha büyük risk taşımaktadır. 

Bel bölgesinde yağlanma oranının artması sonucu:8,9

  • Alzheimer hastalığı, kanser, inme ve kardiyovasküler hastalık riski yükselir.9,10
  • Kan dolaşımına serbest yağ asitleri salgılanarak kolesterol düzeyleri artar.4,11
  • Enflamasyona neden olan ve zaman içinde vücuda zarar verebilecek maddeler üretilir.4,8,10,11
  • İnsülin direncine yol açılabilir ve tip 2 diyabet gelişme riski artar.11,12

Bel çevresi ölçümü, karın bölgesindeki yağ oranını ölçerek kalp hastalığı gibi obeziteyle bağlantılı diğer ciddi rahatsızlıklara yakalanma riski hakkında bir fikir verebilir. Ülkemizde sağlıklı bireylerde bel çevresi kadınlarda 90 cm’den erkeklerde ise 100 cm’den daha düşük olmalıdır.3

Bel çevresi ölçümünüzün sonucu bu değerlerden yüksek çıkarsa, en yakın zamanda bir hekime başvurmanız önem taşımaktadır.

Referanslar :
  1. Twells LK, et al. Canadian Adult Obesity Clinical Practice Guidelines: Epidemiology of Adult Obesity. https://obesitycanada.ca/guidelines/epidemiology  Erişim Tarihi: 22.02.2025
  2. Powell-Wiley TM, et al. Obesity and cardiovascular disease: A scientific statement from the American Heart Association. Circulation. 2021;143(21):e984-e1010.
  3. Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği. TEMD Obezite Tanı ve Tedavi Kılavuzu 2024. ISBN 978-625-95378-0-1
  4. Harvard Health Publishing. Taking aim at belly fat. https://www.health.harvard.edu/newsletter_article/taking-aim-at-belly-fat Erişim Tarihi:24.02.2025
  5. Australia Heart Foundation. What waist measurements mean for your Health. https://www.heartfoundation.org.au/your-heart/waist-measurement Erişim Tarihi: 22.02.2025.
  6. World Health Organization. Waist Circumference and Waist-Hip Ratio. Report of a WHO Expert Consultation. Geneva 8-11 December 2008. ISBN 978-92-4-150149-1
  7. Cleveland Clinic. Visceral Fat. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/24147-visceral-fat (erişim tarihi: 24.02.2025).
  8. Lau DCW, Wharton S. Canadian Adult Obesity Clinical Practice Guidelines: The Science of Obesity. https://obesitycanada.ca/guidelines/science Erişim Tarihi: 22.02.2025
  9. Cleveland Clinic. Visceral fat: What it is & how to get rid of it. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/24147-visceral-fat  Erişim Tarihi: 22.02.2025.
  10. WebMD. Visceral Fat: What is it? https://www.webmd.com/diet/what-is-visceral-fat Erişim Tarihi: 22.02.2025.
  11. Ibrahim M. Subcutaneous and visceral adipose tissue: structural and functional differences. Obesity Reviews. 2010;11:11-18.
  12. Hardy OT, et al. What causes the insulin resistance underlying obesity? Curr Opin Endocrinol Diabetes Obes. 2012 April ; 19(2): 81–87. 

TR25OB00016

Bu içerik senin için faydalı mıydı?

İlginizi çekebilir